Materiały ścierne wykorzystywane w przemyśle i rzemiośle posiadają oznaczenia określające ich właściwości oraz przeznaczenie. Znajomość tych oznaczeń pozwala na właściwy dobór narzędzi ściernych do konkretnych zastosowań. Struktura oznaczeń obejmuje kilka kluczowych parametrów, takich jak rodzaj ziarna, granulacja, twardość, struktura oraz typ spoiwa.
Rodzaj Ziarna Ściernego
Rodzaj użytego ziarna wpływa na efektywność procesu szlifowania i jego zastosowanie. Do najczęściej stosowanych materiałów ściernych należą:
Elektrokorund (A, WA) – stosowany do obróbki metali, drewna i stopów aluminium.
Węglik krzemu (C, GC) – wykorzystywany przy szlifowaniu szkła, ceramiki i twardych stopów.
Cyrkon (ZA) – nadaje się do obróbki stali nierdzewnej i stopów wysokostopowych.
Borazon (CBN) – idealny do szlifowania bardzo twardych materiałów, takich jak stal hartowana.
Diament (D) – przeznaczony do obróbki materiałów ceramicznych, szkła oraz węglików spiekanych.
Struktura oznaczeń na materiałach ściernych dostarcza istotnych informacji o ich przeznaczeniu i właściwościach. Świadomy wybór odpowiedniego ziarna, granulacji, twardości, struktury i spoiwa pozwala zoptymalizować proces obróbki, zwiększając efektywność pracy i trwałość narzędzi. Dodatkowo, przestrzeganie parametrów dotyczących prędkości i wymiarów tarczy zapewnia bezpieczną i efektywną eksploatację narzędzi ściernych.
Granulacja (Wielkość Ziarna)
Granulacja określa wielkość ziaren ściernych, wyrażoną w skali FEPA (F) lub ANSI (P). Im większy numer granulacji, tym drobniejsze ziarno i gładsza powierzchnia obrabiana.
Grube ziarno (F16 – F60) – do agresywnej obróbki i usuwania dużych naddatków materiału.
Średnie ziarno (F80 – F180) – do precyzyjnej obróbki i wyrównywania powierzchni.
Drobne ziarno (F220 – F1200) – do wykańczania powierzchni oraz polerowania.
Twardość Spoiwa
Twardość spoiwa określa odporność materiału ściernego na ścieranie i wpływa na szybkość zużycia narzędzia. Oznaczana jest literami od A (najbardziej miękkie) do Z (najtwardsze).
Miękkie spoiwa (A – H) – stosowane do obróbki materiałów twardych, szybko się zużywają, ale odsłaniają nowe ostre krawędzie ziaren.
Średnie spoiwa (I – P) – uniwersalne, stosowane w szerokim zakresie aplikacji.
Twarde spoiwa (Q – Z) – przeznaczone do agresywnego szlifowania i długotrwałej pracy.
Struktura Narzędzia Ściernego
Struktura określa procentową zawartość ziaren ściernych w danym narzędziu. Im wyższy numer struktury, tym więcej przestrzeni między ziarnami, co wpływa na chłodzenie i usuwanie urobku.
Struktura zamknięta (1 – 4) – duża zawartość ziaren, wysoka agresywność obróbki.
Struktura średnia (5 – 7) – zrównoważony stosunek wydajności do żywotności narzędzia.
Struktura otwarta (8 – 12) – niska zawartość ziaren, odpowiednia do obróbki materiałów miękkich i lepkich.
Rodzaj spoiwa
Spoiwo łączy ziarna ścierne i wpływa na właściwości użytkowe narzędzia:
Ceramiczne (V) – charakteryzuje się wysoką trwałością i odpornością na ciepło.
Bakelitowe (B) – elastyczne i odporne na uderzenia, stosowane w szlifowaniu na mokro.
Gumowe (R) – elastyczne, stosowane do polerowania i gratowania.
Żywiczne (R, BF) – odporne na wysokie temperatury, stosowane w tarczach tnących.
Maksymalna Prędkość
Ważnym elementem oznaczeń na materiałach ściernych są informacje dotyczące maksymalnej prędkości obrotowej. Parametry te mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności pracy.
Maksymalna prędkość obrotowa (RPM) – podawana w obrotach na minutę, określa dopuszczalną prędkość pracy, której nie należy przekraczać, aby uniknąć ryzyka pęknięcia tarczy.
Maksymalna prędkość skrawania (m/s) – określa prędkość liniową, z jaką pracuje narzędzie. Standardowe wartości to np. 35 m/s, 50 m/s, 80 m/s.
Wymiary Tarczy
Wymiary tarczy – podawane w formacie średnica x grubość x otwór (np. 125 × 6 × 22,23 mm). Poprawny dobór wymiarów jest kluczowy dla kompatybilności z używaną szlifierką.
Dodatkowe Oznaczenia i Kodowanie
Niektóre materiały ścierne posiadają dodatkowe oznaczenia wpływające na ich właściwości eksploatacyjne:
Reinforced (RF) – wzmocnione włóknem szklanym dla większej wytrzymałości.
Cool (COOL, CR) – zmniejszona emisja ciepła podczas szlifowania.
INOX – przeznaczone do stali nierdzewnej.
Znak jakości OSA – gwarancja bezpieczeństwa użytkowania.
